Al decennia lang houdt familie Okkema zich bezig met de fokkerij. Het fundament hiervoor werd gelegd door Jan Boelstra, grootvader van Anna-Sjouk Okkema, die merries uit de Freiminka- en Ritta-stammen aankocht. Inmiddels staat zoon Adriaan aan het roer van het familiebedrijf en kan hij de fokkerij naar eigen inzicht en gebruiksdoel verder uitbouwen. Met tot op heden negentien prestatiemerries en een reeks internationale sportpaarden kan er al worden teruggekeken op goede fokkerijresultaten. 

Vanuit het Friese Vrouwenparochie runt Adriaan Okkema samen met zijn ouders Anna-Sjouk en Taeke het veelzijdige familiebedrijf Stal de Hameren. Hier komen fokkerij, opfok, training, instructie en handel samen. Ook worden er concoursen georganiseerd, staan er enkele hengsten ter dekking en wordt de merrie- en geboortebegeleiding voor eigen merries en die van klanten, in eigen beheer verzorgd.

Stevige basis 
Ieder jaar worden er rond de tien veulens gefokt bij familie Okkema, uitsluitend uit de Minka- en de Ritta-stammen. Dat deze fokkerij al negentien prestatiemerries heeft gebracht onderstreept het feit dat er in de breedte veel goede sportpaarden uit voortkomen. Anna-Sjouk: “In al die jaren is het mij zeker duidelijk geworden dat de kracht van de fokkerij in de merriestammen zit. Neem nou de Farn-dochter Viola, haar heb ik zelf gereden en zij bracht werkelijk van iedere hengst een goed springpaard. Wij hebben ons altijd op de springpaardenfokkerij gericht maar uit deze stam komen ook zeker goede dressuurpaarden, zo komt de grootmoeder van Totilas uit onze fokkerij.

Minka-stam
De paarden uit de Minka-stam moet je wel echt in hun waarde laten, daar kan niet iedereen goed mee overweg. Afdwingen is geen optie, je moet de samenwerking opzoeken en dan zijn het de beste paarden die je je wensen kan. Mijn opa heeft een stevige basis gelegd voor de fokkerij en daar ben ik later mee verder gegaan. In de tussentijd heeft mijn tante goed op de stam gepast en ik heb altijd alle vrijheid gekregen om de fokkerij verder uit te bouwen. Die vrijheid geef ik nu ook door aan Adriaan. Natuurlijk overleggen we veel, maar hij is diegene die de koers nu bepaalt. Zowel in de fokkerij als op het bedrijf.” Net als zijn moeder altijd gedaan heeft, is Adriaan zelf actief als ruiter en zo heeft hij al veel waardevolle inzichten gekregen.

Zelf opfokken en opleiden
“De Ritta’s zijn heel scherp en hebben veel energie, daardoor zijn ze in het begin soms wel wat moeilijker dan de Minka’s. Daar houden we ook zeker rekening mee bij het maken van de hengstenkeuzes”, vertelt hij. “Dat we de paarden zelf opfokken en opleiden is absoluut een groot voordeel: daardoor leer je de karakters goed kennen en weet je precies wat een stam brengt en nodig heeft. Wij verkopen zelden een veulen, ik ben veel te nieuwsgierig om het resultaat van de door mij gemaakte hengstenkeuzes een paar jaar later zelf onder het zadel te gaan ervaren. Natuurlijk zit er soms een paard bij dat ons niet helemaal past, bijvoorbeeld omdat hij of zij voor mij te klein is, en verkopen we ze op jonge leeftijd. Maar de meeste worden hier beleerd en pas later verkocht.”

Aan ICSI doen we niet
Tegenwoordig wordt ongeveer de helft van de veulens via embryotransplantatie gefokt. “Aan ICSI doen we niet, dat gaat ons een brug te ver. Dat vind ik ook niet meer uit te leggen aan mensen zonder paardenverstand, omdat het toch een behoorlijke ingreep is en het geenszins in het belang van het paard is. Bij embryotransplantatie is de impact veel kleiner en deze techniek kan je juist inzetten zodat de merrie zelf geen risico’s hoeft te lopen. We proberen ieder jaar rond de tien veulens te fokken en streven er zeker niet naar om te vermeerderen. We zijn daarin wel reëel: het zijn heus niet allemaal toppers die hier geboren worden, maar we geven ze wel alle kansen om gezond op te groeien en zich te ontwikkelen”, stelt Adriaan.

Mix tussen beloftevolle hengsten
Qua hengstenkeuze is het ieder jaar een mix tussen bewezen en beloftevolle hengsten. “We kiezen graag hengsten met stabiele karakters, maar willen ook niet alles op safe spelen. Soms maken we een uitstap om nieuw bloed toe te voegen of een jonge hengst de kans te geven. Zoals we dit jaar hebben gedaan met Up van ’t Paradijs. Daar had ik een goed gevoel bij en uit twee dekkingen verwachten we gelijk drie veulens, dus zal ik hem de komende jaren niet weer inzetten. We gaan nu eerst afwachten hoe deze nakomelingen zich ontwikkelen.”

Fokdoel
Al sinds jaar en dag is het fokdoel van familie Okkema om fijne, goede sportpaarden te fokken. “Paarden waar bij voorkeur de betere ruiters blij van worden. Daarin is het karakter zeker een bepalende factor. In de fokkerij kan je nu eenmaal niet altijd zes gooien, dus de paarden moeten ook voor een mindere ruiter geschikt zijn. Als het laatste aan talent er dan niet inzit, is er nog steeds een goede afzetmarkt voor. Sommige particulieren fokken met lastige merries die ook nog eens niet het meeste talent hebben, dat vinden wij geen goed uitgangspunt. Veel fokkers fokken om ze als veulen te verkopen en dan is de afstamming het meest bepalend. Dat is bij ons anders, wij durven ook niet-commerciële hengsten te gebruiken als het een passende match lijkt.”

Langetermijnvisie
Gaan voor succes op de korte termijn is er bij Adriaan niet bij. “Natuurlijk moet er hier regelmatig een paard verkocht worden om de boel draaiende te houden, maar veulens verkopen we in principe niet. Het juiste moment van verkoop kiezen blijft wel altijd een lastig punt. Naar mijn mening willen veel mensen te snel gaan met de paarden. Dat is gezien het hoge kostenplaatje zeker te begrijpen, maar het is niet in het belang van het paard. Je weet gewoon dat een groot paard langer tijd nodig heeft, en als daar dan ook nog een wat complexer karakter bij komt kijken, dan duurt het nog langer voordat het paard goed verkoopbaar is. Dat zijn zeker dingen waar wij rekening mee proberen te houden in de fokkerij. Ik heb al meerdere keren een paard van ons verkocht omdat hij groot en slap was, maar in de juiste handen komen ze dan later wel bovendrijven in de sport. Maar zelf langer aanhouden betekent ook dat je zelf langer het risico draagt.

Afzetmarkt beperkter
Daar staat tegenover dat voor een kleiner paard de afzetmarkt weer beperkter is, en bovendien pas ik zelf niet zo goed op een klein paard. Daarom worden die vaak weer wat eerder verkocht. In de handel staat bij mij de eerlijkheid voorop en ik verkoop de meeste paarden via een vast groepje afnemers. Dat zijn vaak mensen die hier in het verleden al eens een paard gekocht hebben en specifiek op zoek zijn naar een nieuwe. Een paard op internet aanbieden doen we eigenlijk nooit. Ook probeer ik dat het paard bij de juiste ruiter terecht komt, om zo diens kansen op een goed leven te vergroten. Een ruiter die blij is met zijn paard zal er namelijk ook altijd goed voor zorgen.” 

Dit artikel komt uit het nieuwste nummer van het KWPN Magazine. Wilt u graag meer lezen over de fokkerij van familie Okkema? Leden krijgen het KWPN Magazine, met daarin prachtige verhalen, interessante achtergrondartikelen, persoonlijke interviews en fokkerij-informatie, maandelijks thuisgestuurd. Geen lid? Bestel dan het KWPN Magazine in de KWPN Webshop.

Tekst: Jenneke Smit 
Foto: Jessica Pijlman