KWPN regio Zeeland is opgericht in 1978 en sinds die tijd fokten de Zeeuwse fokkers maar liefst 48 Grand Prix dressuurpaarden, 25 Grand Prix springpaarden, 15 KWPN goedgekeurde dekhengsten, 10 goedgekeurde dekhengsten bij een ander stamboek en vele andere mooie sport- en fokkerijsuccessen passeerden de revue in de afgelopen vier decennia. Prestaties om heel erg trots op te zijn! Om die reden zijn we gestart met de artikelenreeks “De fokker aan het woord”, waarin Zeeuwse fokkers u alles vertellen over hun fokkerijfilosofie en ervaringen. Jan en Christiane gaven de pen dan ook terecht door aan Loucky Hagens-Groosman uit Zuidzande, fokker van twee goedgekeurde dekhengsten (Citango en Camorkus) én van vier Grand Prix dressuurpaarden (Godot SSF, Dowendy, Camorkus en Wamorkus). Alle reden voor een nadere kennismaking met Loucky!

Wie is Loucky?
Hartelijk dank Christiane en Jan voor het doorgeven van de pen voor het KWPN artikel “De fokker aan het woord”.  Ik zal je uitgebreid verslag geven omtrent de fokkerij in de USA. Eerst iets over mezelf. Helaas is mijn echtgenoot geheel onverwacht overleden in 2005. Hij wist heel wat van paarden, vooral op het gebied van de voortplanting en de nieuwste technieken. Hij heeft veel werk geleverd aan de ontwikkeling van de echografie en reproductietechnieken. Samen hebben we twee kinderen. Na het overlijden van mijn man ben ik terug naar Zeeuws Vlaanderen verhuisd en heb daar mijn fokkerij verder uitgebreid. Ik heb heel wat paarden gefokt, vaak heb ik dezelfde hengsten gekozen voor  de merries, om te kijken of het goede combinaties zouden zijn. Zo heb ik de merrie Owendy (v. Jazz x Ulft ) en haar dochter Vowendy (v. Contango x Jazz x Ulft) gedekt met hengsten als Sir Sinclair, Apache, Zambuka, Damon Hill en Glamourdale. Het blijkt dat de nakomelingen uit Vowendy rustiger zijn dan die van haar moeder O. Wendy, waarschijnlijk door de hengst Contango. Als je de nakomelingen van O. Wendy rustig en goed kan rijden dan zijn het geweldige goede sportpaarden. Bijvoorbeeld Godot SSF (in de USA) uit de Sir Sinclair dochter van O. Wendy  die nu op Grand Prix niveau loopt. Maar ook Dowendy, de Contango merrie uit Vowendy loopt op Grand Prix niveau. Deze Dowendy krijgt in 2019 een veulen van Glamourdale.  De nakomelingen van O. Wendy alsook haar dochter Vowendy zijn niet moe te krijgen en blijven maar doorgaan.

Antwoord op de vraag van Jan en Christiane.
Jan en Christiane: “Loucky, je bent jaren geleden uit Amerika terug naar Nederland gekomen. Je kunt dus een goed vergelijk maken tussen de fokkerij in beide landen. Waarin zitten de verschillen? Hoe kijken ze in Amerika aan tegen de klinische en röntgenologische keuring en dan m.n. de foto’s van de hals en rug? In Amerika zijn ze heel streng op het gebied van gezondheid, in het bijzonder ziektes. Hoe kijk jij aan tegen het WFFS verhaal dat in Amerika ontstaan is? En als laatste: Jij maakt regelmatig gebruik van ET. Hoe bevalt dat?”

Loucky: “In de USA ben je aangewezen op beschikbare hengsten die vers sperma kunnen leveren. Er zijn niet zoveel hengsten die dat kunnen geven (zie www.kwpn-na.org) en als je daar geen gebruik van wil maken dan heb je de keuze uit diverse agentschappen die diepvriessperma van Nederlandse, Belgische, Duitse en Deense hengsten leveren. Daar zit wel een duidelijk prijskaartje aanvast. Je betaalt namelijk per dosis en als je merrie niet drachtig is, dan start je weer opnieuw. Soms hebben de agentschappen een soort back-up van een hengst die op hun station staat, maar dat is natuurlijk niet je eerste keuze. Verder kennen ze niet de koerierdiensten die wij hier hebben en wordt de spermacontainer per vliegtuig verzonden en moet je zelf naar het vliegveld om die op te halen. Soms gaat dat traject niet zo goed: container die opengemaakt wordt, vertraging van de vlucht (komt dus te laat aan en je merrie heeft dan al geovuleerd, pech dus). Ook heb je veeartsen die geen diepvries sperma willen insemineren en ben je afhankelijk van een fertiliteitskliniek bij je in de buurt. Dan zit je ook nog met die EVA factor (Equine Arteritis Virus Shedding stallion), die allerlei complicaties kan geven tijdens de dracht van de merrie (vroegtijdige bevalling, verwerpen etc.). Wil je dus met een dergelijke hengst dekken, dan moet eerst je merrie getest worden op EVA. Indien negatief dan volgt vaccinatie met 21 dagen quarantaine en na de inseminatie wederom 21 dagen quarantaine. De merrie moet jaarlijks opnieuw gevaccineerd worden, geen quarantaine. Ik heb de merries allemaal laten testen toen ze 2 jaar oud waren en ze tegelijk in quarantaine konden gaan. De 4 Contango hengstveulens (Citango (ex- Vitamorkus), Camorkus, Wamorkus en Bamorkus) zijn als veulen naar Nederland overgebracht – voordat ze 6 maanden oud waren. Ze waren gelukkig alle vier negatief en konden dus veilig naar Nederland. Europa accepteert geen paarden die EVA positief zijn, zodoende konden we de nakomelingen van Contango (was in 1995 naar Iron Spring Farm (USA) verkocht) toch in Nederland krijgen. O.Wendy kwam in 2007 dragend van Dowendy en met een Contango veulen aan de voet naar Nederland. Het veulen van O.Wendy mocht niet ouder zijn dan 6 maanden, ze hoefde niet getest te worden en dat is gelukt. Het gehele kostenplaatje van fokken in de USA is prijzig en je moet nadenken welke hengst je neemt.

WFFS
Wat betreft de WFFS, waarvan er evenals de EVA een vermelding staat in het hengstenoverzicht van de kwp-na.org, zullen er protocollen opgesteld worden door de fertiliteitsklinieken en zullen de aangeboden merries eerst gecontroleerd moeten worden op WFFS alvorens inseminatie plaatsvindt. Wederom een extra kostenfactor erbij. Je hebt dan te maken met EVA en WFFS, bij gebruik van positieve hengsten.

Röntgenfoto’s
Voor een PROK kan je in Amerika alleen terecht bij een veearts of kliniek die de goedkeuring van het KWPN-NA heeft. Ik heb dat laten doen, waarna de foto’s later nog eens naar Nederland zijn gestuurd ter mede beoordeling. Ook kan je D-OC laten bepalen, ook dit wordt verzonden naar Nederland. Bij een keuring van een paard moeten veel foto’s worden gemaakt. Is de aankoop in Europa, dan worden de foto’s digitaal verzonden naar de USA ter beoordeling van de eigen veearts of door een veearts in de kliniek. Die maakt de beslissing van  goedkeuring, mede ter vermijding van eventuele aansprakelijkheidsclaims.

ET
Ik heb meerdere malen gebruik gemaakt van ET. Uit Ritamorka (v. Jazz) heb ik zeven veulens via ET  kunnen krijgen, in 2017 zelfs drie. Deze merrie kreeg een aantal jaren geleden een keizersnede en een week later een buikbreuk en mocht daarna niet meer zelf dragen. Ik heb hele goede resultaten gehad, dit jaar niet helaas. We beginnen vroeg in 2019. Het is wel belangrijk om vers sperma te gebruiken als de merrie al wat ouder is.

Loucky, wat is jouw geheim?
Je hebt vier Grand Prix dressuurpaarden én twee goedgekeurde hengsten gefokt en daarnaast ook vele andere goede dressuurpaarden geleverd en mooie keuringsresultaten behaald. We zijn benieuwd naar jouw geheim!
Loucky: “Ik heb echt geen geheim. Het allerbelangrijkste is dat je een goede merrie uit een bewezen fokkerij en sportstam gebruikt. Soms is het heel erg moeilijk om een goede merrie te vinden en moet je geduld hebben om die te vinden. Zo heb ik vijf jaar moeten wachten totdat ik Ritamorka kon kopen. Haar moeder kreeg hengstveulens, een tweeling etc. Wat ik ook van groot belang vind is dat de merrielijn van de hengst goed is. Kijk zeker ook naar de hele afstamming in de 3e en 4e generatie, die moet perfect zijn en geen minder goede paarden hebben.

Wanneer ben je begonnen met fokken en wat was de aanleiding?
Heel wat jaren geleden toen mijn wedstrijdpaard te oud werd ben ik met de fokkerij begonnen, eigenlijk met hulp van een goede vriendin die het geluk gehad heeft om goede merries te kopen uit  destijds de bekendste merriestammen van Nederland. Ze kreeg daarbij hele goede adviezen van het  KWPN en die hebben mij eveneens heel erg goed geholpen en super adviezen gegeven. Mede met hun hulp heb ik toen die veulens kunnen kopen bij Huub en Tinie van Helvoirt. Ik heb daar Ritamorka, Romante , O. Wendy  en nog een paar andere veulens kunnen kopen. Ik heb heel wat steun en advies gehad van de Huub en Tinie van Helvoirt. Hun fokproducten hebben veel succes gehad in de USA en hebben de rubriek voor de beste fokkers gewonnen op Dressage at Devon ( grootste fokdag in de USA).

Hoe ben je aan jouw fokkerijkennis gekomen?
Ik heb destijds heel veel informatie en steun gehad van wijlen Gert van der Veen (KWPN) die gaf veel cursussen en ging heel ver in het vertellen over de allerbeste bloedlijnen die we in Nederland hadden. Dat was toen nog in de periode dat we geen specialisatie van spring- en dressuurpaarden hadden. Je kon hem altijd bellen en hij nam alle tijd om je vragen te beantwoorden.
De studieclub die we hebben in Zeeland brengt ook de nodige informatie, zeer goede discussieavonden en voordrachten met de beste fokkers van Nederland en juryleden van het KWPN. Ook de uitstapjes naar de diverse stallen zijn uitstekend en door de variatie van stallen krijg je een goed beeld wat het management van deze stallen inhoudt. De bezichtigingen van de veulens in de provincie geven ook heel wat informatie over de veulens en hun moeders. Ook op de keuringen, zowel op de stamboek keuring alsook op de centrale keuring krijg je een goed idee omtrent de aanparingen en het resultaat ervan.

Hoe zou jij een bijdrage willen leveren aan fokkerijkennis (in de regio)
Het zou een goed idee zijn als een beginnend fokker eens contact opneemt met een wat oudere fokker. Ga eens een ochtend/middag  naar zijn/haar stal en loop eens mee .Je kan zodoende heel wat informatie krijgen wat niet in de vaktijdschriften staat en hij/zij kan je wellicht ook voorzien van artikelen, krantenknipsels van een tijd geleden. Je zou dan ook die fokker kunnen helpen op de keuringen en je steekt daarvan ook weer het nodige op.

Verder zou een jonge (potentiele) fokker lid kunnen worden van “Jong KWPN”, die veel leuke uitstapjes in Nederland en in het buitenland organiseert naar hele bekende stallen. Misschien kunnen een paar jong KWPN-ers tesamen vanuit Zeeland, lid worden zodat ze samen kunnen reizen en met andere jong KWPN-ers kennis kunnen maken. Ook het Hippisch Jongeren Platform (HJPZ) zou een goede keuze kunnen zijn, ze werken veel samen met de KNHS en het KWPN en ook zij organiseren bezoekjes aan stallen en hebben informatie avonden en clinics. Zij vormen echt een link tussen fokkerij en sport.

Heb je ook leermomenten gekend?
Ja dit jaar was echt een leermoment, ik verwacht geen veulens in 2019. Twee merries verwierpen en twee merries werden niet drachtig na vele pogingen.

Het KWPN fokdoel (een GP paard of ggk hengst) behaal jij met jouw fokproducten met regelmaat. Hoe komt dat?
Het is heel erg belangrijk dat je paard bij een goede ruiter komt die graag verder wil in de dressuur-of springsport. En als deze ruiter of amazone je paard weer verkoopt dat deze naar een ruiter gaat die hetzelfde voor ogen heeft. Zo heb ik eens een beeldschoon veulen verkocht (wellicht de mooiste en best bewegende van allemaal) naar een heel ver land en daar is niets mee gedaan. Ze is gedekt door een onbekende hengst en het resultaat uit die aanparing is ook niets mee gedaan. Je moet dus weten aan wie je verkoopt!

Met welke merries fok je? En waar heb je die op geselecteerd? Hoe belangrijk vind jij sportprestatie in de merrielijn?

Ik fok  momenteel met 4 merries:
- Ritamorka elite keur preferent prestatie, D-OC v. Jazz x Zuidhorn
- Romante elite, D-OC v. Welthit II x Amor
- O.Wendy elite , D-OC v. Jazz x Ulft x Amor
- Vowendy elite , D-OC v. Contango x Jazz x Ulft x Amor

Op Vowendy na heb ik deze merries als veulen aangekocht bij Huub van Helvoirt te Rosmalen en vooral goed gekeken naar de moeders van deze veulens. Ik heb geselecteerd op beweging, kracht en rittigkeit met een goed voorbeengebruik en een goed ondertredend achterbeen. Sportprestaties zijn erg belangrijk, zowel in de merrielijn als in de afstamming van de hengst en zijn prestaties zelf.

Welke merrie heeft voor jou het absolute verschil gemaakt?
De merrie Ritamorka heeft duidelijk van zich doen spreken in mijn fokkerij. Ze bracht vier hengstveulens van de hengst Contango, twee hiervan werden goedgekeurd bij het KWPN en het NRPS. Daarnaast leverde ze een Grand Prix dressuurpaard en een die onder het zadel van een Juniorenamazone heel veel kampioenschappen in Duitsland won. Verder heeft ze een paar goede merries gebracht die komend jaar uit komen in de sport.

Wat is tot nu toe jouw allermooiste fokkerijsucces? Of waar ben je het meest trots op? 
Daarover is Loucky kort. “De resultaten van al mijn fokmerries zijn geweldig en daar ben ik erg trots op!”

Hoe maak je een hengstenkeuze? Waar let je op?
Bij de hengstenkeuze kijk ik direct of die hengst wat afstamming betreft past bij de merries. Soms is het erg moeilijk, daar je soms wel graag een hengst wil, maar het verkrijgen van sperma een (verzend) probleem is. Je moet dan gaan kijken naar een andere interessante hengst. Ik moet er ook op letten dat ik een hengst kies die vrij is van Jazz-bloed.

Volg je alle fokproducten en hoe doe je dat?
Ik probeer zo veel mogelijk de fokproducten te volgen en met de eigenaren heb ik goed contact. Ze sturen me foto’s en wedstrijduitslagen, erg leuk!

Is verkopen via veulenveilingen van toegevoegde waarde voor jou?
Soms verkoop ik een veulen via een veiling en dat bevalt erg goed.

Waarom doe je mee aan keuringen?
De keuringen zijn van belang om te kijken hoe jouw fokproduct het doet in de ring ten opzichte van de anderen. Ik hecht veel waarde aan de plaatsing alsook aan de predicaten, vooral voor de merries zijn die belangrijk.

Volg je alle (KWPN of stamboek gerelateerde) activiteiten, zoals de KWPN paardendagen, afstammelingenkeuring en hengstenshows? 
Dit is eigenlijk een onzinnige vraag, want waar je ook komt zie je Loucky. “Ik volg alle activiteiten  van het KWPN en probeer zoveel mogelijk naar de evenementen te gaan. Met een groepje fokkers is de afstand Zeeland-Ermelo of Den Bosch goed te doen.

Aan wie geef je de pen door? En wat is je concrete vraag aan deze fokker?
Ik geef de pen door aan Joop en Maartje Hanse. Mijn vraag: jullie hebben een paard gefokt dat drie keer op de nr 1 stond van de WBFSH ranking en twee keer goud won op de Olympische Spelen, prachtig mooi! Mijn vraag aan jullie: Hoe hebben jullie die periode beleefd en ook de uitreiking van de horloges? Ik heb gehoord dat je ook met ET hebt gefokt, wat is het resultaat daaruit en is het voor herhaling vatbaar? Verwachten jullie veulens in 2019?