Tien jaar geleden startte KWPN regio Zeeland met het actief plaatsen van successen die de Zeeuws gefokte paarden leverden op het (inter)nationale podium. Zijdelings kwamen daarbij de fokkers wel eens aan het woord. Maar wie zijn deze fokkers nu echt en wat is hun fokkerijfilosofie? U leest het in deze nieuwe artikelenreeks ‘De fokker aan het woord’. We starten met het fokkersduo Arjan van de Guchte en Elles Kole uit Vlake die al enkele decennia lang paarden fokken en succesvol zijn op zowel de keuringen als in de dressuurring. Het meest recente succes – Annebella Grand Prix dressuur – vormde de aanleiding om deze fokkers als eerste aan het woord te laten. Lees hun inspirerende verhaal. Ze geven de pen door aan Sam Moens uit Aagtekerke.  

Wie zijn Arjan en Elles?
Arjan van de Guchte (42) en Elles Kole (45) zijn al 20 jaar samen, wonen in Vlake op de ouderlijke boerderij van de ouders van Elles en hebben drie kinderen (Ruben 17 jaar, Denise 15 jaar en Christian 12 jaar). Arjan werkt naast thuis op de boerderij ook als monteur bij de gemeente Borsele. Elles heeft de ORUN opleiding afgerond en werkt thuis in het gezin en met de paarden. Ze geeft pony- en privé lessen en rijdt wedstrijden met de fokmerries tot en met Grand Prix niveau. Op het bedrijf is er plaats voor 20 paarden en pony’s, wat bestaat uit pensionpaarden, lespony’s, fokmerries en de opfok van de jonge paarden.

Wanneer zijn jullie begonnen met fokken en wat was de aanleiding?
Van huis uit werd er bij beiden wel eens een veulen gefokt, maar vaak uit merries zonder predicaten. De omslag naar ‘serieus’ fokken werd 13 jaar geleden gemaakt en is begonnen met de aankoop van het merrieveulen Annebella, die inmiddels is uitgegroeid tot elite preferente sport dressuur (GP) merrie. Twee jaar later kwam daar de toen 2-jarige Brendy O (v. Jazz x Ulft x Amor) bij. Een mooie aanvulling voor de fokkerij, zo’n nakomeling uit de Endy-lijn. Deze merrie werd ster PROK maar bleef qua formaat te klein. Ze fokte wel groot genoeg en na enkele nakomelingen is Brendy O verkocht naar Polen en is nog steeds actief als fokmerrie. Het fokkersduo had de smaak te pakken en kocht uit verschillende stammetjes jonge merries die ze zelf opleidden, keuringsklaar maakten, mee fokten en later weer verkochten. Hieronder o.a.:
- Chanel (Jazz x Amor) Ster IBOP
- Wicky (Farrington x Ferro)  Keur IBOP Sport dressuur
- Uwendy (Ferro x Zonneglans) Elite Sport dressuur Inter I
- Buta di Bufa (Tuschinski x Vincent) Elite Sport dressuur ZZ-licht
Note: alle genoemde predicaten werden bij het fokkersduo behaald. Van Uwendy en Buta di Bufa lopen er in Vlake nog jonge merries in de opfok.
Na al die jaren blijkt dat de nafok van Annabella hen het beste past. Met dit lijntje wordt de fokkerij dan ook met passie doorgezet. Haar elite-dochter Elle Bella (v. Jazz) is voor Arjan en Elles echt een super fokmerrie die maat, gezondheid en beweging doorfokt. De elite-merrie Hippe-Bella (v. Charmeur) heeft eerst twee veelbelovende nakomelingen gegeven en is daarna verkocht als sportpaard naar Amerika. Ook de nafok van Gwendy (uit Brendy) lijkt heel goed, maar zijn nog te jong om van betekenis te kunnen zijn.

Uiteindelijk blijft het een kwestie van selecteren en keuzes maken, maar daarin lijken Arjan en Elles op een heel goede weg te zijn.

Wat was jullie allermooiste fokkerijsucces?
Dat is voor beiden verschillend. Voor Elles staat de Centrale Keuring in Zeeland op haar netvlies gegrift, toen Annebella als zesjarige werd gepromoveerd tot elitemerrie en tot kampioen van de vier- t/m zevenjarigen werd gehuldigd. Ze had destijds een veulen van Apache aan de voet, die dezelfde dag tot veulenkampioen werd benoemd en een uitnodiging kreeg voor de KWPN Paardendagen. Voor Arjan is zijn meest memorabele moment vorig jaar toen Franklin-dochter Mega Mendy (uit Gwendy) zevende werd op de KWPN Paardendagen.

Waar ben je het meest trots op? 
Dat blijkt een moeilijke vraag. “Eigenlijk zijn we elke dag trots! Maar toch wel vooral als ik Annebella ‘s ochtends in haar stal zie staan, klaar om naar de wei of aan het werk te gaan. Maar joh, elk paard is bijzonder om wie ze zijn. Vorige week mochten we ons super knappe hengstveulen Next Level (v. Just Wimphof uit Elle Bella v. Jazz) afleveren bij zijn nieuwe eigenaar, en dat ze er dan zo blij mee zijn dat maakt ons heel trots. Ook hebben we drie waanzinnig knappe jaarlingen in de wei lopen. Wat ons trouwens ook extra trots maakt is dat onze fokproducten het zo goed doen in de sport”, vertelt Elles. Arjan vult aan dat hij vooral mega trots is op Elles en Annebella. “Ze zijn nu Grand Prix geklasseerd, wauw! En dat terwijl Annebella al zes veulens heeft gegeven en opnieuw drachtig is. Ik vind dat echt een toppaard. Ze is niet alleen super knap, ze geeft heel mooie veulens en is talentvol.”

Wat was of waren leermomenten?
Arjan en Elles kenden veel leermomenten en zoals ze zelf zeggen dat houdt ze wakker en scherp. “Je moet leren incasseren bij tegenslagen en er je les uit trekken. Als je er niets aan kan veranderen dan moet je gewoon uithuilen en weer rustig verder gaan met wat je zo graag doet”, vertelt Elles nuchter. Jaren geleden was een heel verdrietig moment toen het Rhinovirus toesloeg op de stal in Vlake. Het duo verloor hierdoor een zwart merrieveulen van De Niro uit Annebella. “Dat was heel erg verdrietig en hard. Toch hadden we daarna weer de moed om verder te fokken. Verlies hoort er nu eenmaal ook bij”, vertelt Elles.

Wat is je fokdoel?
Daarin verschilt het echtpaar iets. Voor Elles is een mooi, gezond en goed bewegend paard het doel. Arjan gaat voor het ultieme doel: een Grand Prix paard fokken.

Hoe selecteer je  een fokmerrie?
“Ze moeten gezond zijn, wat voor ons betekent: vrij van OCD, goed op de straalbenen, hals en rug. Wij zijn van mening dat alles erfelijk is. We gaan dus voor een gezond paard, met een goed en functioneel exterieur dat fijn kan bewegen in alle drie de basisgangen. Kortom: op de keuring moeten ze elite kunnen worden.

Bieden jullie veulens aan voor de veulenveilingen? 
Arjan en Elles zijn één keer met een veulen naar de Prinsjesdag veiling geweest. “Dat was leuk maar ook heel erg spannend. Bovendien vergt een veiling veel tijd en energie, denk aan de fotodag, de reistijd, klaarmaken etc. zonder dat je weet wat het gaat opbrengen. Wij verkopen dus het liefst de veulens aan huis, en dan eigenlijk alleen de hengstveulens. De merrieveulens houden we bijna altijd zelf aan.”

Hoe maak je een hengstenkeuze? Waar let je op?
“De hengst moet ons allereerst aanspreken en hij moet indruk op ons maken. Daarna gaan we kijken bij welke merrie hij kan passen met betrekking tot het exterieur en beweging. Het kan ook zijn dat we bepaalde eigenschappen willen toevoegen aan een merrie, dan gaan we daar gericht naar op zoek.

Welke merrie heeft voor jullie het verschil gemaakt?
Daarin zijn ze helder: Annebella! “Ze is niet alleen zelf fantastisch als sportpaard, ook haar nafok doet het heel erg goed. Bovendien is ze ‘keihard’, is uberknap een heeft het ultieme karakter en temperament”, aldus Arjan en Elles.

Waarom doe je mee aan keuringen?
“Om predicaten bij de merrie te krijgen. Wij vinden naast sportprestaties ook predicaten erg belangrijk. Bovendien is de keuring in Zeeland altijd erg gezellig en heeft een heel hoge onderlinge ‘gunfactor’! We gaan sowieso altijd met onze veulens naar de Centrale Keuring, omdat we trots zijn op onze fokproducten. Daarnaast is het ook belangrijk om deze te vergelijken met de andere veulens én als leermoment voor de veulens, ze leren een hoop op zo’n dag”, vertelt Elles.

Is sportprestatie belangrijk in de merrielijn?
Voor het fokkersduo zijn sportprestaties van groot belang voor de fokkerij. “Als de moeder goed presteert in de sport is de kans dat de nakomelingen dat ook doen reëel aanwezig. Zeker als er ook een goed presterende vader achter zit. Ook geeft de sportprestatie informatie die je kan gebruiken bij de hengstenkeuze. Wil je je veulens goed kunnen verkopen dan zijn sportprestaties in de merrielijn ook belangrijk.”

Van veulen tot Grand Prix paard
Elk gezond, goedbewegend paard dat functioneel is gebouwd zou in de ogen van Arjan en Elles Grand Prix moeten kunnen lopen. Als ze daarbij ook nog mooi zijn is het plaatje volgens hen compleet. “Het is zo belangrijk dat de paarden gezond zijn en goed gebouwd zijn, waardoor ze het werk makkelijk aankunnen. En als ze dan een beetje ‘normaal’ karakter hebben en ze staan bij de juiste ruiter is Grand Prix lopen een reële verwachting.

Heb je tips voor startende fokkers?
“Zeker! Begin met een goede gezonde merrie uit een predicaatrijke sportlijn en volg je gevoel maar gebruik je verstand :)”

Volg je alle KWPN activiteiten, zoals de KWPN paardendagen, afstammelingenkeuring en hengstenshows? 
Elles vertelt: “Ja zeker! De keuringsvrijdag van de KWPN paardendagen zijn wij, of is één van ons aanwezig. De (eind)beoordeling van het verrichtingsonderzoek en de afstammelingenkeuring vinden we belangrijk om zelf te kunnen beoordelen. Wat hengstenshows betreft gaan we in ieder geval naar de show van Van Uytert en soms nog een andere als er een interessante hengst komt. Ook proberen we (als de verbinding het toelaat) via KWPN TV activiteiten te volgen omdat we niet altijd weg kunnen thuis.”

Is er (ver) in de toekomst opvolging voor jullie fokkerij?
“Dat hopen we wel!”, vertellen Arjan en Elles. “Onze dochter Denise heeft veel interesse in de fokkerij, het rijden en werken met de paarden en ze helpt met de ponylessen. Ze heeft zich met de Ferro merrie Uwendy al Z2 dressuur geklasseerd en momenteel heeft ze Carmette E (Cassini II x Nimmerdor x Marko Polo) uit de  Balia stam voor eventing en springen en dressuur. Sinds enkele weken hebben we ook nog  13 jarige ster merrie Aholdsina uit de Sina stam. Uit deze merrie willen we volgend jaar proberen een veulentje te fokken. De interesse bij Denise is er maar de tijd zal het leren of ze met onze fokkerij verder wil of hele andere plannen heeft.”

Aan wie geef je de pen door? En wat is je concrete vraag aan deze fokker?
“Wij geven de pen door aan Sam Moens uit Aagtekerke, een bekende Zeeuwse springpaardenfokker die bijna altijd de kampioen van de springveulens op de Centrale Keuring heeft. Hij maakt zijn veulens en paarden altijd zelf keuringsklaar en dat doet hij in onze ogen meer dan fantastisch, daarvoor onze complimenten! Onze vraag aan hem is: Hoe probeer jij invloed te hebben op de sportprestaties van de nakomelingen van jouw fokmerries. Je verkoopt ze vaak als veulen. Wij zijn erg benieuwd naar je reactie!”