Uw eerste veulen

U heeft een droom om bij uw eigen merrie een veulen te fokken. Niets is mooier dan een jong springlevend veulen in de wei te zien lopen en dan ook nog eens uit uw eigen merrie. Maar voor het zo ver is helpen wij u graag op weg.

Stap 1. De merrie
U bent al in het bezit van een merrie. Indien uw merrie een KWPN’er is, is het van belang dat het registratiebewijs/ paspoort op uw naam geregistreerd staat. Een registratiebewijs/ paspoort overschrijven kunt u hier doen. Naast de overschrijving van uw merrie dient u ook KWPN lid te zijn om uw veulen te kunnen registreren. Heeft u geen KWPN-merrie? Niet getreurd, u kunt nog steeds uw toekomstige veulen laten registeren bij het KWPN. Hierover leest u verderop meer.

Of dat uw merrie goed genoeg is om mee te fokken, beslist u als eigenaar zelf. Het KWPN kent een uitgebreid predicaatsysteem om onderscheid in kwaliteiten van merries te kunnen maken, om eigenaren te stimuleren en als informatiebron. Deelname aan een keuring geeft de fokker of geregistreerde allereerst zelf veel informatie. Wat vindt de jury van mijn paard en waar staat mijn paard ten opzichte van de populatie? Daarnaast is het belangrijk dat wij als stamboek via de keuringen informatie krijgen over de nafok van hengsten en merries. Deze informatie is weer belangrijk voor fokkers bij hun hengstenkeuze. Het KWPN organiseert jaarlijks vele stamboekkeuringen voor merries, waar eigenaren hun paard in het stamboek kunnen laten opnemen. Tijdens deze stamboekkeuringen worden de paarden beoordeeld door KWPN-inspecteurs op belangrijke punten voor die specifieke fokrichting. Hierdoor krijgt u als eigenaar een goede inschatting van de kwaliteiten van het paard én komt ze in aanmerking voor predicaten. Hierover leest u hier meer.

Stap 2. Hengstenkeuze
De keuze is reuze. In de KWPN Database vindt u alle informatie over de goedgekeurde en erkende hengsten van ons stamboek, verrichtingscijfers en – rapportages, fokregistraties, genetische profielen, video’s, goedgekeurde nakomelingen en nog veel meer. In 'In de Strengen' publiceren wij met regelmaat hengsten- en fokkersverhalen waaruit u weer informatie kunt halen voor de hengstenkeuze voor uw merrie. Als KWPN-lid ontvangt u 12 keer het KWPN Magazine per jaar. 

Daarnaast is het natuurlijk heel leerzaam én leuk om de potentiële vaders van uw veulen in het echt te bekijken. Dit kan op de vele hengstenshows die in de lente door het land heen worden georganiseerd. Vaak worden hier ook nakomelingen van de hengsten gepresenteerd, zodat u een goed idee krijgt van de hengst én zijn vererving. De aankomende hengstenshows vindt u hier.

Stap 3. De inseminatie
De keuze voor de toekomstige vader van uw veulen is gemaakt. Nu kunt u de merrie laten insemineren. De beste periode om een merrie te laten dekken is tussen april en augustus, zodat het veulen tussen maart en juli wordt geboren. De dracht van een merrie duurt namelijk ongeveer elf maanden. Beweging is heel belangrijk voor een veulen, dus het is fijn als merrie en veulen zo snel mogelijk samen de wei op kunnen. Diverse hengstenhouders bieden aan om het hele traject van insemineren tot aan de dracht te verzorgen: de merrie staat dan tijdelijk op het hengstenstation. Wilt u de merrie liever thuis houden? Veel dierenartspraktijken doen aan merriebegeleiding, zodat zij u
kunnen adviseren wanneer de juiste tijd is voor het insemineren. Ook kunnen zij begeleiden met het bestellen van het sperma bij de hengstenhouders.

Om te zorgen dat de merrie snel drachtig wordt, is het zaak om haar te insemineren wanneer ze vruchtbaar is: tijdens de hengstigheid die circa vijf dagen duurt. Merries worden om de drie tot vier weken hengstig. De laatste twee dagen van de hengstigheid is de merrie het meest vruchtbaar, omdat dan de eisprong plaatsvindt. Een hengstige merrie herken je aan specifiek gedrag: ze draagt haar staart hoger, knippert met haar schede en ze laat vaker urine lopen als ze bij andere paarden in de buurt komt. Ook haar karakter kan veranderen, ze kan wat lusteloos en nukkig zijn en tijdens het rijden zijn ze vaak een stuk minder voorwaarts. De grootste kans van slagen bij een dekking is dus aan het einde van een hengstige periode. De dierenarts kijkt via een echografie naar het follikel, ook wel het eiblaasje genoemd, en kan zo het ideale moment voor inseminatie bepalen.

Wanneer een merrie niet hengstig wordt of het lastig is om de hengstigheid te herkennen, dan kan een dierenarts haar ook ‘hengstig spuiten’: zij wordt dan met hormonen geïnjecteerd om zo de hengstigheid op te wekken. Vaak wordt 15 dagen na het insemineren een echo gemaakt. Blijkt de merrie drachtig te zijn, dan wordt er na zes weken en na drie maanden nog een controlescan gemaakt. De dierenarts kijkt ook of er sprake is van een tweelingdracht. Blijkt dit het geval te zijn, dan zal de dierenarts een embryo weghalen. Bij een tweelingdracht overlijdt namelijk bijna altijd een veulen tijdens de dracht. Wanneer er wel twee veulens worden geboren, zijn ze vaak onvoldoende ontwikkeld. Vandaar de keuze om in te grijpen.

Stap 4. De dracht
Nu uw merrie drachtig is, kunt u haar voorlopig blijven rijden om haar in goede fysieke conditie te houden. In de laatste maanden van haar dracht moet u echter haar reactie op beweging in de gaten houden, omdat dit de periode is waarin ze fysieke ongemakken kan ervaren door de steeds sneller ontwikkelende veulen. Als ze minder geïnteresseerd lijkt in werk, past u de rijstijl dienovereenkomstig aan. Tijdens deze periode helpt dagbeweiding en/of aangepaste oefeningen uw merrie wanneer ze klaar is om te veulenen. Natuurlijk is ook de juiste voeding belangrijk in deze periode en kan het toevoegen van hoogwaardig eiwitrijk voer noodzakelijk zijn. Raadpleeg uw dierenarts om ervoor te zorgen dat u aan de voedingsbehoeften van uw merrie voldoet. U moet eveneens het vaccinatieprotocol van uw dierenarts volgen om uw toekomstige veulen tegen ziekten te beschermen. Aarzel tenslotte niet om uw dierenarts te raadplegen als u vermoedt dat de dracht van uw merrie niet normaal verloopt. Goede prenatale zorg gedurende de dracht van uw merrie is de beste manier om haar gezondheid en die van haar toekomstige veulen te waarborgen en een belonende ervaring voor u te creëren.

Stap 5. Uw veulen is geboren
Gefeliciteerd. Na elf spannende maanden is uw eerste eigen veulen geboren. Het is belangrijk dat u uw veulen binnen zes maanden chipt en registreert. Dit is wettelijk verplicht. Afhankelijk van de hengst die u hebt gekozen voor uw veulen en in welk stamboek de merrie is geregistreerd, kunt u uw veulen registreren bij het KWPN in het Veulenboek of register A of B.